نجات از آتشفشان، مرگ در زلزله؛ سرنوشت تلخ دو مرد
در حفاری‌های اخیر در پُمپئی ایتالیا، محققان دریافتند که هم‌زمان با فوران آتشفشان وزوو در سال ۷۹ میلادی، زلزله‌های ویرانگری نیز رخ داده بود. این یافته‌ها به داستان عجیب دو مردی که از فوران آتشفشان نجات یافتند اما در زلزله جان باختند، پرداخته است.
فوران آتشفشان و زلزله هم‌زمان
در سال ۷۹ میلادی، فوران آتشفشان وزوو ویرانی‌های بسیاری در پُمپئی ایتالیا به بار آورد. حفاری‌های جدید نشان می‌دهند که در همان زمان، زلزله‌ای شدید نیز رخ داده که باعث تخریب بیشتر شهر و مرگ بسیاری از ساکنان شده است. این دو مرد به دنبال پناهگاه وارد خانه‌ای بزرگ شده بودند و از آتشفشان جان سالم به در بردند، اما در اثر زلزله جان باختند.
کشف اتاق تازه حفاری‌شده
باستان‌شناسان در حفاری‌های اخیر در بلوک مرکزی شهر پُمپئی، به نام Insula of the Chaste Lovers، به بقایای اسکلت دو مرد در گوشه‌ای از یک اتاق بزرگ دست یافتند. این اسکلت‌ها نشان می‌دهند که این دو نفر از فاز اولیه فوران آتشفشان نجات یافته و به دنبال پناهگاه بودند. اما زلزله‌ای که بعد از فوران رخ داد، دیوارهای خانه را فرو ریخت و این دو نفر زیر آوار جان باختند.
تحلیل و بازسازی وقایع
باستان‌شناسان با تجزیه‌وتحلیل دقیق لایه‌های خاکستر و سنگ‌های آتش‌فشانی و بازسازی صحنه، توانستند وقایع را بازسازی کنند. کریستینا کیلگرو، باستان‌شناس زیستی دانشگاه فلوریدا، گفت: «این اولین بار است که چنین ریزکاوشی را در اتاقی خاص شاهدیم. باستان‌شناسان با دقت تمام، لایه‌های ریز خاکستر و سنگ‌های آتش‌فشانی را بررسی کردند تا وقایعی را که در مدت چند ساعت یا حتی چند دقیقه رخ داده بود، بازسازی کنند.»
دو مرحله تخریب شهر
اکثر دانشمندان بر این باورند که تخریب پمپئی در دو مرحله اتفاق افتاده است. در ابتدا، سنگ‌های آتش‌فشانی و خاکستر ناشی از فوران آتشفشان وزوو بر شهر بارید و باعث خفگی بسیاری از افراد و مدفون شدن آن‌ها شد. چند ساعت بعد، جریان‌های آذرآواری به پایین کوه سرازیر شد، شهر را پوشاند و بقیه بازماندگان را به کام مرگ فرو برد.
شواهد جدید از مرگ دو مرد
شواهد جدید، نتیجه حفاری‌های اخیر در دو اتاق واقع در بلوک مرکزی شهر پمپئی است. باستان‌شناسان در این اتاق به بقایای اسکلت دو مرد رسیدند که در گوشه‌ای، زیر دیواری فروریخته به حالت خمیده بودند. این اسکلت‌ها روی لایه‌ای از سنگ‌های آتش‌فشانی قرار داشتند که از طریق پنجره وارد خانه شده بود. این موضوع حاکی از آن است که این دو مرد، از فاز اولیه فوران آتشفشان جان سالم به در برده بودند و در جستجوی پناهگاه وارد این اتاق شده بودند.
مرگ در اثر زلزله
در هیچ‌یک از اسکلت‌ها، نشانه‌ای از خفگی یا سوختگی مشاهده نشد که نشان می‌دهد مرگ آن‌ها با جریان‌های آذرآواری بعدی رقم خورده بود. تروماهای فشاری شدید در این دو اسکلت، مشابه افرادی بود که در اثر زلزله جان‌شان را از دست می‌دهند. دومینیکو اسپاریس، باستان‌شناس موسسه ملی ژئوفیزیک و آتش‌فشانی ایتالیا و نویسنده اصلی مقاله گفت: «ما همه قطعات را مثل پازل کنار هم قرار می‌دهیم.»
کارلا بوتاری، باستان‌شناسی از INGV، نیز به این نکته اشاره کرد که وضعیت خمیده اسکلت‌ها این ایده را تقویت می‌کند که آن‌ها در زلزله کشته شده‌اند. اگر آن‌ها براثر خفگی مرده بودند، در وضعیت آرام‌تری که بیانگر مرگ آهسته‌تری است، قرار می‌گرفتند. هیچ علامتی که نشان دهد فعالیت‌های آتش‌فشانی باعث فروریختن دیوارها شده باشد، رؤیت نشد.
زلزله بعد از فوران آتشفشان
به گفته محققان، همه شواهد حاکی از آن است که پس از مرحله اول فوران آتشفشان، زلزله‌ای رخ داده و به دنبال آن، جریان‌های آذرآواری روی شهر پمپئی باریدن گرفته و ساختمان‌هایی که قبلاً توسط زمین‌لرزه‌های قبل از فوران تضعیف شده بودند، در اثر زلزله اصلی ویران شده‌اند. این زلزله احتمالاً باعث مرگ افرادی شده است که از ویرانی اولیه جان سالم به دربرده بودند.
کیلگرو تأکید کرد که باید در کاوش‌های آینده در پمپئی، از تجزیه‌وتحلیل‌های دقیقی که در این مطالعه استفاده شد، بهره‌گیری شود. این سایت‌ها منابع تجدیدپذیری نیستند و مهم است که در مورد هر چیزی که می‌توانیم گزارش تهیه کنیم، چراکه این زمینه دیگر هرگز وجود نخواهد داشت. ما هرگز پمپئی دیگری نخواهیم داشت.
