ریشهیابی نام محله قدیمی در تهران
نام هر کدام از آبادیهای کهن شمیران با تاریخ آن گره خورده است؛ «نیاوران» که روزگاری پر از نیزارهای وسیع بود نام خود را از آن نیزارها گرفته و یا «دارآباد» نام خود را از دار و درختهای فراوان آن محدوده دارد. نام آبادی اراج هم از آن نامهای متفاوت است که در ادامه به وجه تسمیه آن پرداختیم.
نام برخی آبادیها که امروز آنها را به عنوان محلههای شمال شهر میشناسیم کمی غریب و متفاوت است. محله «اراج» یکی از همانهاست که روایتهای متفاوتی درباره وجه تسمیه آن شنیده میشود. اراج روزگاری آبادی کوچکی بود در مسیر دسترسی به لواسان و در دهه ۲۰ شمسی حدود ۳۰۰ نفر جمعیت داشت. تهرانیها آن روزها اراج را به واسطه استراحتگاهها، کافهها و رستورانهایش میشناختند و نیز با دوغ محلی معروف اراج. افرادی که قصد سفر به لواسان را داشتند، وقتی به اراج میرسیدند زیر سایه درختان قدبرافراشته اراج و روی تخت کافهها و رستورانهایش اندکی استراحت میکردند و پس از صرف غذا راهی لواسان میشدند. اما آبادی اراج در قیاس با دیگرآبادیهای قدیمی شمیران، نام متفاوتی دارد.
اگرچه در منابع تاریخی سند قطعی از علت نامگذاری اینآبادی وجود ندارد، اما بررسی روایتهای احتمالی وجه تسمیه خالی از لطف نیست. داریوش شهبازی، تهرانشناس و تاریخ پژوه میگوید: «در جست وجوی علت نامگذاری اینآبادی میتوانیم به واژه «عُراج» به معنی کفتار اشاره کنیم. نگاهی گذرا به طبیعت شمیران نشان میدهد که تپهماهورها و اراضی خارج از محدوده روستایی اینآبادیها پر از حیوانات و جانوران وحشی بود و استفاده از نام حیوانات در نامگذاری این محدودهها هم مرسوم. بهعنوان مثال در محدوده محله امروزی اختیاریه تپههایی وجود داشت که به دلیل وجود شغالهای بسیار، میان اهالی به شغالآباد شهرت پیدا کرد. بناراین در وجه تسمیه محله اراج هم میتوان این فرض را در نظر گرفت. هرچند همچنان سند قطعی برای نامگذاری آن وجود ندارد.»