دستور آنتونی بلینکن به وزارت امور خارجه آمریکا: بررسی به رسمیت شناختن کشور فلسطین

منابع آمریکایی گزارش داده‌اند دولت جو بایدن به رسمیت شناختن فلسطین بعد از اتمام جنگ در غزه را بررسی می‌کند.

پایگاه آکسیوس به نقل از دو مقام آمریکایی گزارش داد آنتونی بلینکن به وزارتخانه تحت امر خود دستور داده بررسی‌های لازم درباره به رسمیت شناختن کشور فلسطین در سطح بین‌المللی را بررسی کرده و گزینه‌ها را به وی ارائه کنند.

مقام‌های آمریکایی تأکید کرده‌اند که تغییری در سیاست‌های واشنگتن صورت نگرفته اما آکسیوس می‌گوید حتی بررسی این موضوع در سطح وزارت خارجه آمریکا از تغییر در شیوه تفکر دولت جو بایدن در خصوص به رسمیت شناختن کشور فلسطین حکایت دارد.

دولت آمریکا طی چند دهه گذشته با به رسمیت شناختن کشور فلسطین در نهادهای سازمان ملل مخالفت و تأکید کرده این موضوع تنها از طریق مذاکرات مستقیم بین اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطینی امکان‌پذیر خواهد بود.

یک مقام ارشد آمریکایی به آکسیوس گفت تلاش‌ها برای یافتن راهی برای اتمام جنگ در غزه مسیر را برای تأمل دوباره درباره بسیاری از اصول و سیاست‌های قدیمی هموار کرده است.

طبق این گزارش، دولت بایدن قصد دارد عادی‌سازی بین روابط اسرائیل و عربستان سعودی را به ایجاد مسیری برای تشکیل کشور فلسطین به عنوان بخشی از راهبرد خود برای پس از جنگ گره بزند.

دولت آمریکا قبل از عملیات طوفان‌الاقصی که در روز 7 اکتبر (15 مهرماه) اتفاق افتاد در تلاش بود روابط میان عربستان سعودی و اسرائیل را عادی کند. این تلاش‌ها بعد از 7 اکتبر پیچیده‌تر شده و به وضعیت تعلیق درآمده است. 

مقام‌های عربستان سعودی در محافل علنی و خصوصی گفته‌اند که هر گونه تلاش برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل منوط به موافقت با تشکیل کشور فلسطین خواهد بود.

آکسیوس نوشته برخی در داخل دولت بایدن اکنون بر این باورند که به رسمیت شناختن کشور فلسطین بایستی نخستین گام در مذاکرات سازش میان اسرائیل و فلسطین باشد نه آخرین گام.

تا کنون چندین گزینه برای اقدام آمریکا در این راستا مطرح شده است: 1)- شناسایی کشور فلسطین به صورت دوجانبه 2)- عدم استفاده از حق وتو و اجازه دادن به شورای امنیت برای به رسمیت شناختن فلسطین به عنوان عضو کامل سازمان ملل و 3)- ترغیب سایر کشورها برای به رسمیت شناختن کشور فلسطین.

مقام‌های آمریکایی به آکسیوس گفته‌اند بررسی گزینه‌ها در خصوص به رسمیت شناختن کشور فلسطین یکی از چند موضوعی است که بلینکن از وزارت خارجه خواسته به تأمل درباره آن بپردازد.

دو مقام آمریکایی گفته‌اند که بلینکن علاوه بر این خواستار بررسی طرح دیگری بر اساس الگوی چندین کشور دیگر برای تشکیل کشور فلسطین بدون ارتش شده است. 

ایده تشکیل فلسطین بدون ارتش طرحی است که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل بین سال‌های 2009 تا 2015 چندین بار آن را مطرح کرد اما در سال‌های اخیر اشاره‌ای به آن نکرده است.

با وجود این، جو بایدن در هفته‌های گذشته اظهاراتی مطرح کرده که حاکی از آن است که نتانیاهو با این طرح مخالفت ندارد.

حدود ۱۰ روز پیش بعد از آنکه «بنیامین نتانیاهو» طرح راهکار دو دولتی را رد کرد بایدن گفت که با نتانیاهو صحبت کرده و به نظر می‌رسد که او با «همه راهکارهای دو دولتی» مخالفتی ندارد.

بعد از اینکه خبرنگاران از بایدن خواستند منظورش را واضح‌تر توضیح دهد او گفت: « «چندین نوع راهکار دو دولتی وجود دارند. بعضی از کشورهای عضو سازمان ملل ارتش ندارند... برخی کشورها هستند که محدودیت‌هایی دارند. بنابراین من فکر می‌کنم راه‌هایی برای پیشبرد امور وجود دارد.»

بعد از آن، جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید هم در جمع خبرنگاران به این طرح اشاره کرد و گفت که بایدن درباره اینکه راهکار دو دولتی به چه شکلی خواهد بود «ذهن منعطفی» دارد. او گفت که رئیس‌جمهور، «ضرورت قدری انعطاف‌پذیری» را در خصوص تشکیل کشور مستقل فلسطین درک می‌کند.

چند  روز بعد از بیان این اظهارات از سوی مقام‌های آمریکایی نتانیاهو بار دیگر مخالفتش با طرح راهکار دو دولتی را اعلام کرد، اما آن‌طور که روزنامه تایمز اسرائیل نوشته احتمال موافقت با طرح «فلسطین غیرنظامی‌شده» را رد نکرد. 

او در یک پیام ویدئویی روز اول بهمن‌ماه گفت: «من بر سر کنترل امنیتی کامل بر سر تمامی سرزمین‌های غرب رود اردن مصالحه نخواهم کرد.»

وی با بیان اینکه طی سال‌های گذشته در برابر فشارهای خارجی و بین‌المللی بر سر راهکار دو دولتی ایستادگی کرده اضافه کرد: «تا زمانی که من نخست‌وزیر باشم قاطعانه بر سر این موضوع ایستادگی می‌کنم.» 

روزنامه تایمز اسرائیل نوشته نتانیاهو در هفته‌های قبل‌تر بارها اظهارات مشابهی مطرح کرده، هر چند که بسیار احتیاط کرده که تمامی اشکال راهکار دو دولتی را رد نکند.

مقام مورد استناد پایگاه آکسیوس گفته آنتونی بلینکن هنوز هیچ سیاست جدیدی را تأیید نکرده و وزارت خارجه آمریکا قرار است طی روزهای آتی فهرستی از گزینه‌های ممکن ارائه کند. 

یک سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید که اشاره‌ای به نام او نشده به آکسیوس گفت: «سیاست دیرپای آمریکا این بوده که هر گونه شناسایی کشور فلسطین بایستی از طریق مذاکرات مستقیم میان طرف‌ها حاصل شود نه از طریق شناسایی یکجانبه در سازمان ملل. این سیاست تغییر نکرده است.»

وزارت خارجه آمریکا از اظهارنظر درباره گزارش آکسیوس خودداری کرده است.

در دوران ریاست‌جمهوری «باراک اوباما» (۲۰۰۸ - ۲۰۱۶) نیز وزارت خارجه آمریکا مسئله به رسمیت شناختن کشور فلسطین را مورد بررسی قرار داده بود.

یکی از مقاطعی که این طرح مورد بررسی قرار گرفت بعد از درخواست تشکیلات خودگردان فلسطینی برای به رسمیت شناختن عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل در سال ۲۰۱۱ بود.

یک منبع مطلع به آکسیوس گفته در آن زمان وزارت خارجه آمریکا سندی در خصوص این موضوع تدوین کرد اما در داخل دولت اوباما به آن طرح به عنوان موضوعی جدی مورد بررسی قرار نگرفت.

مجمع عمومی سازمان ملل متحد سال ۲۰۱۲ اسرائیل را به عنوان یک کشور عضو ناظر پذیرفت اما از اعطای عضویت کامل به آن خودداری کرد.

گزارش آکسیوس در شرایطی منتشر شده که دیوید کامرون، وزیر خارجه انگلیس دوشنبه هفته جاری مدعی شد لندن در راستای حمایت از راهکار دو دولتی، به رسمیت شناختن کشور مستقل فلسطین را بررسی خواهد کرد. او گفته بود که انجام چنین اقدامی برای اعطای «یک افق سیاسی به مردم فلسطین» ضرورت دارد.

اظهارات کامرون در شرایطی مطرح شده که رسانه‌های اسرائیل اخیرا خبر دادند تل‌آویو در نظر دارد تونی بلر نخست‌وزیر اسبق انگلیس را به عنوان میانجی برای متقاعد کردن غرب به پذیرش آوارگان غزه پس از پایان جنگ تعیین کند.

این خبر با واکنش تشکیلات خودگردان فلسطین هم مواجه شد و هشدار داد که «تونی بلر در حال تکمیل اعلامیه بالفور است».

بیانیه بالفور، نامه‌‌ای بود که ۲ نوامبر ۱۹۱۷ میلادی توسط آرتور جیمز بالفور وزیر خارجه وقت انگلیس خطاب به «والتر روتشیلد» سیاست‌مدار یهودی‌تبار و عضو مجلس عوام نوشته شد و در آن بر «موضع مثبت» لندن برای «ایجاد خانه ملی برای یهودیان در سرزمین فلسطین» تاکید شد.

کامرون که به رغم شهادت بیش از ۱۱۰۰۰ کودک فلسطینی همچنان در حال حمایت از اسرائیل در جنگ علیه غزه است، امروز اعلام کرد که انگلیس و متحدانش می‌توانند با شناسایی فلسطین به عنوان یک کشور در سازمان ملل، فشار بر اسرائیل را افزایش دهند.