قانون جدید تعویض نام و نام خانوادگی شامل چه کسانی می‌شود؟
سازمان ثبت احوال: در صورتی که نام افراد جزو نام های ممنوع شده باشد، فرد می‌تواند نسبت به تغییر نام خود اقدام کند؛ لذا ضرورتی برای تغییر نام افراد وجود ندارد.
در هفته جاری خبری منتشر شد مبنی بر اینکه: سازمان ثبت احوال در اطلاعیه خواستار تغییر نام کسانی شد که دارای نام‌ها و فامیلی‌هایی هستند که «موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی» می‌شود.
این نهاد همچنین نام‌ها و «عناوین و القاب و نام‌های زننده و مستهجن یا نامتناسب با جنس» را نیز ممنوع دانسته و گفته: «در گذشته این اسامی گذاشته می‌شد اما اکنون انتخاب اسامی که موجب هتک حیثیت و مقدسات اسلامی می‌گردد و همچنین عناوین و القاب و نام‌های زننده و مستهجن مورد پذیرش ثبت احوال قرار نمی‌گیرد و ممنوع است.»
روابط عمومی سازمان ثبت احوال کشور، گفت: «تغییر اسامی اعلام شده که در رسانه‌ها مطرح شده، الزامی نیست و صاحبان این نام‌ها در صورت تمایل، می‌توانند درخواست خود را به سازمان ثبت احوال کشور اعلام تا مورد بررسی قرار گیرد.»
از جمله نام‌هایی که در این اطلاعیه «ممنوع» خوانده شده «شوکت الملک» و «سلطانعلی» است، نام‌هایی که از گذشته‌های دور در ایران مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
سازمان ثبت احوال ایران استدلال کرده که برخی «القاب، اعم از ساده و مرکب» ممنوع خواهد بود و بعنوان نمونه «ملک الدوله، خان، شوکت الملک، حاجیه سلطان و سلطانعلی» را آورده، اما هیچ توضیحی در خصوص چرایی ممنوعیت این اسامی قدیمی ارائه نکرده است.
از جمله نام‌هایی که به گفته این سازمان «موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی» است، به «عبدالات و عبدالعزی» اشاره شده و دلیل آن را «نام دو بت در مکه دوران قبل از اسلام» با عنوان‌های «عزی و لات» خوانده شده است.
همچنین برخی اسامی «مرکب» هم ممنوع شده که به گفته این نهاد «مرکب ناموزون» هستند و بعنوان نمونه «سعید بهزاد، شهره فاطمه، حسین معروف به کامبیز» را ذکر است.
ثبت احوال ایران می‌گوید «اسامی نامتناسب با جنس، مانند: ماشاءاله برای اناث و یا انتخاب نام اشرف و یا اکرم برای افراد ذکور» نیز ممنوع بوده و کلمات «زائد و غیرضروری» در نام اشخاص مانند «قلی، غلام» نیز حذف می‌شود.
قرار دادن عناوینی مانند «سروان، سرتیپ، دکتر، شهردار و یا سروان محمد و و شهردار علی» هم در نام و نام‌خانوادگی ممنوع شده است.
از جمله موارد دیگری که اعلام شده نیاز به تغییر اسم وجود دارد «هم نام بودن فرزند با پدر و یا مادر در یک خانواده» و «هم نام بودن برادران و یا خواهران در یک خانواده» است.
در این اطلاعیه که در سایت ثبت احوال ایران منتشر شده، در تعریف اسامی ممنوعه «زننده و مستهجن» آمده: «آن دسته از نام‌هایی است که بر حسب زمان، مکان یا مورد، بدلایل و جهات زیر برای دارنده آن زننده و مستهجن باشد و مراتب به تأیید شورایعالی برسد.»
سازمان ثبت احوال ایران همچنین در خصوص انتخاب نام توسط اقلیت‌های مذهبی هم گفته است: «انتخاب نام در مورد اقلیت‌های دینی شناخته شده در قانون اساسی تابع زبان و فرهنگ دینی آنان است.»
از دیگر اسامی ممنوعه «نام‌هائی که معرف صفات مذموم و مغایر با ارزش‌های والای انسانی» باشند، ذکر شده و بعنوان نمونه به «گرگ و قوچی» اشاره شده و «نام‌هائی که با عرف و فرهنگ غالب و مقدسات مذهبی مردم مغایر» است، مانند «لات، خونریز، چنگیز» و «نام‌هائی که موجب تحقیر اشخاص بوده و یا معنای لغوی آن در جامعه قابل پذیرش نباشد» مانند «صد تومانی، گت آقا، کنیز، گدا».
گفتنی‌ست برابر ماده ۲۰ قانون ثبت احوال کشور انتخاب نام با اعلام کننده است و او می‌تواند نام‌هایی را که مغایر قانون منع به کارگیری اسامی و اصطلاحات بیگانه نباشد یا از سوی شورای عالی ثبت احوال ممنوع نشده باشد، انتخاب نماید. در صورتی که نام افراد جزو نام‌های ممنوع شده باشد، فرد می‌تواند نسبت به تغییر نام خود اقدام کند.
والدین در ایران برای انتخاب نام فرزند بایستی با مراجعه به سایت ثبت احوال، ببینند آیا این نام جزو نام‌های رسمی هست یا خیر. طبق قوانین، والدین نمی‌توانند هر اسمی را برای فرزندان خود انتخاب نمایند، بلکه اسم انتخابی باید حتما با معیار‌های تعیین شده و لیست نام‌های مورد تایید، همخوانی داشته باشد.
