مراسم تقدیر از افراد تاثیرگذار حوزه فناوری

معاون فناوری و نوآوری وزارت علوم با اشاره به تعداد طرح های ثبت شده در سامانه «نان» گفت: در این سامانه ۶۱۲۹ نیاز ثبت شده که بیشترین آن مربوط به وزارت نفت بوده است. ۵۳۶ ایده نیز در این طرح ثبت شده است. فعالیت دانشگاه ها در این طرح کم بوده اما پارک های علم و فناوری فعالیت خوبی داشته اند.

دیروز طی مراسم نکوداشت سالروز تاسیس معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم در سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران با حضور محمدعلی زلفی گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، روح الله دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، علی خیرالدین، معاون فناوری و نوآوری وزارت عتف، حسن زمانیان، رئیس سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران و سورنا ستاری، معاون سابق علمی ریاست جمهوری و جمعی از روسای پارک های علم و فناوری برگزار شد.

حسن زمانیان، رئیس سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران در این مراسم گفت: توجه به مسئله فناوری همواره مورد تاکید وزیر علوم بوده و در شعار سال 1401 نیز نمود دارد. بسیاری از استارتاپ ها، شرکت های دانش بنیان و ... در سایه معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم شکل گرفت.

زمانیان افزود: در سازمان پژوهش ها، هفت پژوهشکده و ۱۴۸ شرکت فناور داریم. در واقع پژوهشکده ها مسئولیت خلق ایده و تولید دانش فنی را برعهده دارند. سپس این دانش در اختیار شرکت ها قرار می گیرد، محصول می سازند. به بیان دیگر پژوهشکده ها مغز افزار و شرکت ها بازوی فناور هستند.

وی با اشاره به خام فروشی گفت: خام فروشی فقط در مواد نفتی نیست و ما در مواد معدنی هم خام فروشی داریم. مثلا ما در کارخانه کنسانتره روی می‌سازیم و صادر می کنیم و چون توانایی استحصال را نداریم، دوباره محصول استحصال شده را می خریم. به همین دلیل ما پژوهشکده استحصال منابع معدنی استراتژیک را راه اندازی کردیم. راه اندازی پژوهشکده شیمی دارو را هم پیگیری می کنیم. 

زمانیان افزود: ما اولین سازنده ماهواره بودیم و اکنون ماهواره ای را تحت مطالعه داریم که زلزله را پیش بینی می کند، طرح دیالیز پرتال و کوله پشتی را در دست داریم، برای اولین بار ما این محصول را در کشور بومی سازی کردیم. در حال حاضر ساخت بسیاری از آزمایشگاه های یونیک را در دستور کار داریم و علاوه بر اینها ۲۳ طرح دیگر نیز در دست اقدام هستند تا گامی در جهت رفع مشکلات کشور برداریم.

علی خیرالدین، معاون فناوری و نوآوری وزارت عتف در این مراسم ضمن ارائه گزارش عملکرد این معاونت در اولین سال تاسیس گفت: ما هفته پژوهش را در پیش داریم. امروز از روسای پارک ها و چهره های تاثیرگذار قدردانی می کنیم.

وی افزود: ما در بحث شاخص نوآوری باتوجه به فعالیت های وزارت عتف، ارتقا داشتیم و از رتبه ۱۲۰ در سال ۲۰۱۴ به رتبه ۵۳ در سال ۲۰۲۲ رسیدیم. ما در تبدیل علم/ایده به فناوری و تبدیل فناوری به نوآوری ضعف داریم که امیدوارم با اجرایی شدن قانون جهش تولید دانش بنیان این شاخص نیز رشد داشته باشد.

خیرالدین گفت که ما اکنون ۵۱ پارک علم و فناوری، ۱۱۱۲۵۳ شاغل در شرکت های فناور، ۲۶۲ مرکز رشد، ۲۶ پردیس فناوری و نوآوری، ۸ دهکده/ پژوهشکده کشاورزی، ۷۷۳۵ شرکت دانش بنیان، ۲۱۲۹ شرکت دانش بنیان مستقر در پارک ها، ۱۱۹۰۰ واحد فناور و ۹۰۰ شرکت دانش بنیان نوع ۳ داریم. امیدواریم پارکی در حوزه گردشگری و وقف نیز داشته باشیم. پارک دارویی را نیز با کمک وزارت بهداشت در پژوهشکده شیمی ایجاد کردیم. در برنامه خود ایجاد ۱۰ دهکده  فناوری و نوآوری و کشاورزی داریم که ۸ دهکده ایجاد شده است.

وی با اشاره به طرح تانا گفت: در این طرح نیازها ثبت می شوند. این طرح در استان های مختلف در حال برگزاری است. امیدوارم تفاهم نامه های بسیاری داشته باشیم تا بتوانیم از پتانسیل شرکت های خصوصی هم استفاده کنیم. طرح برون سپاری را داشتیم که طرح ۵۰ پارک، ۵۰ برنامه است که هر پارک مسئول انجام یک طرح است. طرح ترویج کارآفرینی را داریم که تاکنون ۳۰ هزار دانشجو در این طرح وارد شدند. در این طرح به هر دانشجو یک میلیون اعتبار داده می شود که دکتر ستاری در زمان معاونت خودشان گفته بود ۵۰ درصد اعتبار را معاونت علمی برعهده خواهد گرفت.

وی افزود: طرح گرنت را داریم که حمایت از پایان نامه های ارشد و دکتری است. در این طرح بین ۲۰ تا ۹۰ میلیون به هر دانشجو کمک می شود. طرح دستیار فناوری را داشتیم که با استقبال دانشجویان و شرکت ها روبرو شد. در این طرح به دانشجویان حقوق داده می شود و شزکت ها هم نیروی کار خودشان را پیدا می کنند. طرح پسادکتری فناوری را داریم که در شورایعالی عتف تصویب شد. ۵۸ سفر استانی هم داشتیم که دستاوردهای خوبی داشتند.

وی با اشاره به افزایش تعداد اشتغال گفت: تعداد اشتغال از ۷۰ هزار نفر به ۱۱۱ هزار نفر در پارک ها رسیده و ۲۶ میلیارد تومان فروش داشتیم. 

خیرالدین با اشاره به تعداد طرح های ثبت شده در سامانه نان گفت: در این سامانه ۶۱۲۹ نیاز ثبت شده که بیشترین آن مربوط به وزارت نفت بوده است. ۵۳۶ ایده نیز در این طرح ثبت شده است. فعالیت دانشگاه ها در این طرح کم بوده اما پارک ها فعالیت خوبی داشته اند. 
ما در حال تدوین نظام نوآوری هستیم تا بتوانیم در بهمن ماه آن را ارائه کنیم. تعهدات ما در سال ۱۴۰۲ مشخص شده و در حال تدوین مقررات مربوط به قانون جهش با همکاری معاونت هستیم. این قانون می تواند نقشه راه پارک ها باشد.

روح‌الله دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در مراسم نکوداشت تاسیس معاونت فناوری و نوآوری وزارت علوم گفت: وظیفه آموزش علمی و تربیت نیروی انسانی برای نسل اول دانشگاه‌های کشور تعریف شده بود تا نیروی کار برای صنایع و دستگاه‌های دولتی تامین شود که به خوبی انجام شد.‌ نسل دوم دانشگاه‌های کشور‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ با عنوان دانشگاه‌های پژوهش محور سال‌ها به تربیت نیروی انسانی همت کردند که در این فضا نیز نیروی انسانی در کنار تحصیلات دانشگاهی توان پژوهش و نوآوری کسب می‌کرد. طی سال‌ها همه دستگاه‌های دولتی مثل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و... از تخصص این نیروی انسانی بهره‌مند می‌شدند. امروز نیاز است تا نسل سوم دانشگاه‌های کارآفرین ایجاد شوند تا در کنار آموزش‌های تخصصی، دانشجویان را به سمت کارآفرین‌شدن و داشتن کسب و کارهای خودشان هدایت کند.

دهقانی در ادامه ضمن اشاره به نسل‌‌‌‌های پیشین دانشگاه‌ها، گفت: ‌نیروی انسانی برای استخدام و رفع نیاز دیگر صنایع و دستگاه‌ها تربیت می‌شد و در نسل جدید دانشگا‌ه‌ها برای ایجاد کسب و کارهای خود، دانشجویان توانمند می‌شدند و دانشجویان و اساتید احساس نیاز به علم و دانش و فناوری را به جامعه تزریق می‌کنند. تحقق این نسل از دانشگاه‌ نیازمند تغییر، ارتقا، و توسعه نظام درسی آموزشی، نظام کارآموزی و نحوه و شاخص‌های جذب هیات علمی است. حرکت به این سمت کار آسان نیست، اما با همت وزارت عتف و همکاری دیگر نهادها شاهد این پیشرفت‌ها هستیم. تحقق این هدف شدنی است و در آینده نزدیک فارغ‌التحصیلان توانمنند و کارآفرین به جامعه تزریق خواهند شد.

او با تحلیل زنجیره ارزش تبدیل ایده به ارزش آفرین گفت: نخستین ساحت این زنجیره اندیشه است که در آن با آموزش درست اندیشمندان را تربیت می‌کنیم. در ساحت اندیشه، اندیشکده‌ها مسئولیت تولید محصولی به نام حکمت و اندیشه را برعهده دارند. آموزش در ساحت علمی میسر می‌شود، و خروجی آن پژوهش و مقاله است. بستر اصلی آموزش و انجام مقالات علمی هم دانشگاه‌های کشور هستند. فناوری، ساحت بعدی این زنجیره است، وقتی علم پخته می‌شود مقاله و تئوری تولید می‌شود. با ترکیب این دو عرصه فناوری شکل می‌گیرد. آموزش در حوزه فناوری به تربیت تکنسین‌ها و متخصصان صنعتی منجر می‌شود. بستر پژوهش فناورانه هم مراکز تحقیقاتی و فناوری هستند و شرکت‌های دانش بنیان در این مسیر وظیفهخ تبدیل دانش به فناوری را دارند. نوآوری حلقه بعدی این زنجیره است که از دل آن نسل کارآفرین تربیت می‌شود. در این ساحت پژوهش‌ها به نوآوری تبدیل می‌شود و محصول حاصل می‌شود. در نهایت این زنجیره متصل به عرصه تولید خواهد شد. در تولید هم پژوهش‌ها به بهره‌وری در تولید محصولات می‌رسند و بستر اجرایی آن هم کارخانجات هستند. عرضه و بازار حلقه آخر این زنجیره است و در این حلقه تجار و صنایع نقش اصلی را دارند. آنها به کمک ایده‌ها می‌توانند محصولات نوآورانه و جدید را به وجود بیاورند. اگر همه این زنجیره دست و کامل تکمیل شود می‌توان به تبدیل درست ایده به محصول امید داشت.

وی درادامه گفت: شکل‌گیری دانشگاه‌های حکمت‌بنیان ضروری است و برای تحقق این موضوع باید دانشگاه به صنعت متصل شود. اگر اتصال این دو به یکدیگر مستقیم و بدون واسطه می‌ماند، مشکلات و چالش‌‌‌‌های فراوانی ایجاد خواهد شد زیرا زبان و جنس این دو با یکدیگر بسثیار متفاوت است. در این بین نیاز است تا واسطی که آشنا به زبان هردو است، به میدان بیاید که شرکت‌‌‌‌های دانش‌بنیان بهترین گزینه هستند چون هم زبان صنعت را می‌دانند و هم زبان دانشگاه را. استفاده از ظرفیت قانون جدید تولید دانش‌بنیان در این مسیر ضروری است و سال‌هاست به دنبال برقراری ارتباط بین دانشگاه و صنعت هستیم اما این موضوع محقق نمی‌شود مگر با کمک شرکت‌های دانش بنیان و فناوری.

محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم،‌تحقیقات و فناوری گفت: توسعه علمی کشور با توصیه محقق نمی‌شود و باید با استفاده از سازوکارها و ابزار قانونی آنها را عملیاتی کنیم. قانون جهش تولید دانش بنیان یکی از همین سازوکارهای قانونی و کارآمد است. یکی از اولویت‌های ما در وزارتخانه یکپارچه‌سازی بین علوم پایه و انسانی است. درواقع علوم پایه اساس تامین آسایش و تامین سلامت جسم مردم را برعهده دارد و علوم انسانی نیز به سلامت روحی مردم می‌پردازد. به همین علت نیاز است که این دو را به یکدیگر متصل کنیم.

وی رصد علم و فناوری دنیا را امری مهم و تأثیر گذار در توسعه کشور عنوان کرد و گفت: ارزش علم به انتشار آن است؛ تفاوت ویژه‌ای که بین علم و فناوری و جود دارد این است که در علم برخلاف فناوری مالکیت مطرح نیست و ما در فناوری مالکیت داریم. هرچه علم بیشتر منتشر شود، ارزش،‌بهره‌وری و اثربخشی آن بیشتر خواهد شد. کار تیمی یکی از حلقه‌های مفقوده در کشور ماست که این نقص با شکل‌گیری و راه‌اندازی پارک‌‌‌‌های علم و فناوری تا حد زیادی مرتفع شده، اکنون روسای پارک‌ها باید بدانند برای پیشبرد بهترین اهداف خودمان و توسعه زیست بوم فناوری و نوآوری در کشور، به هم افزایی و همکاری نیاز داریم.

وی اظهار کرد: ما اکنون شاهد تدوین برنامه توسعه هفتم کشور و ارسال لایحه بودجه به دولت هستیم. باید نهایت استفاد از تدوین برنامه و احکام توسعه و احصا کمبودهای بودجه را داشته باشیم.

او گفت: آموزش‌های نظری اگرچه برای نسل جوان ما یک ضرورت است، اما کافی نیست. اکنون شرایط کشور می‌طلبد دانش‌آموختگان ما مهارت‌محوری هم داشته باشند. آیین نامه جامعه مدیریت دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی نیز در دست بازنگری است و تصمیم داریم در این آیین نامه جدید روسای پارک عضو شورای عالی دانشگاه‌ها باشند. وقتی تاریخ تاسیس پارک‌های علم و فناوری را مرور می‌کنیم با توجه به سن کم تاسیس پارک‌ها شاهد اتفاقات بسیاری ارزشمندی هستیم. وقتی تاریخ آموزش عالی بعد از انقلاب را می‌بینیم متوجه می‌شویم دهه اول،‌دهه ترویج علم بود. دهه دوم تولید علم شکل گرفت و در دهه سوم بحث ترویج علم مطرح شد. اکنون در دهه چهارم تولید ثروت از دانش مطرح است که این ایده با تاسیس پارک‌ها در وزارت عتف و معاونت تبدیل به موضوعی شد که بتوان دانش را به ثروت تبدیل کرد.

امروز به پاس کمک‌های همه دستگاه‌ها و نهادها شرایطی ایجاد شده که برج تولید علم ما خودنمایی می‌کند و ما رتبه اول تولید علم در منطقه را داریم و دو درصد از علم دنیا را ما تولید می‌کنیم. اگر مشکلاتی هست دلیل نمی‌شود که تولید علم را کوچک کنیم. همه جا مشکلات خودشان را دارند و نباید تلاش‌ها  و داشته‌ها را نادیده بگیریم. این هنر ماست که با قوانین و مقررات، جامعه علمی را ترویج و تولید ثروت کنیم.

در این مراسم از پارک های علم و فناوری برتر در حوزه های مختلف و افراد تاثیرگذار در این حوزه تقدیر به عمل آمد.