مخاطبِ سینمای مستند فقط مخاطب فرهیخته و خاص نیست

یک هم‌نظری و وفاق بر سر این که سینمای مستند باید سینمایی خاص با مخاطب محدود باشد یا سینمایی که می‌تواند مخاطبی حداکثری را به سالن سینما بکشد وجود ندارد.

برخی بر این عقیده‌اند که سینمای مستند سینمایی نخبه‌گراست که نیازی به تعداد زیادی مخاطب ندارد و در تلاش برای جذب مخاطب حداکثری این سینما از ذات و ماهیت خود جدا خواهد شد؛ از سوی دیگر اما برخی از فیلمسازان عقیده دارند که سینمای مستند ظرفیتی است که آنچنان که باید دیده و شناخته نشده است و بنابراین فرصتی برای مخاطب شناسی و ترغیب این مخاطبان بالقوه برای حضور و تماشای سینمای مستند است.

البته تلاش برای شناسایی سینمای مستند به مخاطب عام تلاش مثبتی است چرا که می تواند مخاطب را با جنسی کمتر شناخته شده از سینما آشنا و او را به سینمای جدی علاقمند کند. همچنان که در سالهای اخیر هرچه بیشتر سینمای مستند شناخته شده بر تعداد مخاطبان جدی آن نیز افزوده شده است.

از منظر دیگر چنین رخدادی، رخداد مثبتی است چرا که هراندازه سینمای مستند بین تعداد بیشتری از مخاطبان شناخته شده و آثارش از سوی تعداد بیشتری دیده شود، بیشتر می توان به میزان اثرگذاری آن امید بست؛ و اساسا مگر رسالتی جدی تر از این برای یک فیلمساز و فیلم قابل تصور است که بتوانند تغییری در ذهنیت آدم های جامعه و متعاقب آن در جریان زندگی اجتماعی ایجاد کنند؟

مخاطبِ معمولیِ جامعه، فیلم مستند را دوست دارد

معین کریم الدینی در توضیح نیاز به سرمایه‌گذاری بر مخاطب عام برای دنبال کردن سینمای مستند، اظهار داشت: یک جمله را بارها و بارها از افراد مختلف شنیده ام؛ اینکه «هیچ فیلمی، فیلم مستند نمی‌شود».

وی افزود: این یعنی مخاطبِ معمولیِ جامعه، فیلم مستند را دوست دارد؛ برای فیلم مستند ارزش قائل است و حاضر است برای آن وقت بگذارد و بلیت بخرد.

این مستندساز ادامه داد: اما در مورد این که چرا سینمای مستند هیچ وقت نتوانسته است وارد چرخه‌ طبیعیِ اقتصاد شود و هزینه خود را دربیاورد و چرا سینمای مستند ایران به اندازه سینمای مستند دنیا وارد چرخه اقتصادی نشده است باید گفت که خیلی‌ها مخاطبِ سینمای مستند را مخاطب فرهیخته و خاص قلمداد می‌کنند.

کریم الدینی یادآور شد: به نظرم این هدف‌گذاری برای انتخابِ مخاطبِ سینمای مستند اشتباه است و روندی که باید طی آن فیلم به دست مخاطب برسد، سال‌هاست اشتباه تعریف‌شده و شکافی بزرگ بین تولید سینمای مستند و مخاطب آن افتاده که باعث شده چرخ اقتصادی این سینما نچرخد.

وی افزود: به نظرم یکی از مهم ترین اتفاق هایی که باعث می‌شود این سینما جریان ساز شود، پیوند سینمای مستند با طیف وسیع‌تری از مخاطب و راه افتادن چرخه‌های اقتصادی این سینماست.

معین کریم الدینی متولد سال ۱۳۵۸ در شهر سیرجان، فیلمنامه‌نویس، تهیه‌کننده، کارگردان و مستندساز ایرانی است.

وی فارغ التحصیل کارشناسی کارگردانی فیلم از دانشگاه صدا و سیماست و ساخت فیلم های مستند بلند وقتی ابرها پایین می آیند، آتلان و فیلم کوتاه داستانی خاکستری را در کارنامه خود دارد.

کریم الدینی برای فیلم آتلان موفق به دریافت جوایز بسیاری شده است که از آن میان می توان به سیمرغ بلورین بهترین فیلم مستند جشنواره فجر و جایزه بهترین فیلم بخش مسابقه بین الملل، جوایز بهترین کارگردانی، بهترین تصویربرداری و بهترین تدوین بخش مسابقه ملی جشنواره سینماحقیقت اشاره کرد.